Thoái vốn nhà nước 2025 có kỳ vọng lớn không?
Việc thoái vốn nhà nước luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán có nhiều biến động. Năm 2025 đánh dấu mốc quan trọng trong lộ trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN), với mục tiêu cụ thể và rõ ràng hơn các năm trước đó.
Bối cảnh chương trình thoái vốn nhà nước 2025
Theo Quyết định 1479/QĐ-TTg, Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu thoái vốn tại 141 doanh nghiệp trong giai đoạn 2022-2025. Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, tiến độ thực hiện khá chậm khi mới chỉ hoàn thành thoái vốn tại 15 doanh nghiệp, thu về khoảng 656,9 tỷ đồng. Đây là con số khá khiêm tốn nếu so với kỳ vọng ban đầu hàng chục nghìn tỷ đồng, cho thấy những khó khăn lớn trong việc tái cơ cấu DNNN.
Trong năm 2025, kế hoạch thoái vốn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết khi Chính phủ đặt mục tiêu thoái vốn tại 131 doanh nghiệp còn lại. Mục tiêu thu về tối thiểu 10.040 tỷ đồng, một số tiền lớn sẽ hỗ trợ đáng kể cho ngân sách nhà nước. Đây cũng là áp lực lớn lên Bộ Tài chính khi thời gian còn lại để thực hiện là khá hạn hẹp.
Kế hoạch thoái vốn và cơ hội năm 2025
Trong danh mục các doanh nghiệp sẽ được thoái vốn, nhiều tên tuổi lớn do Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) quản lý nhận được sự chú ý đặc biệt. Các doanh nghiệp hàng đầu như Vinamilk, FPT, Nhựa Tiền Phong (NTP), Sabeco hay Vietnam Airlines đều là những cái tên thu hút nhà đầu tư bởi năng lực kinh doanh ổn định, tiềm năng tăng trưởng tốt và thị phần lớn. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực “cổ phiếu nhựa” như NTP được đánh giá cao nhờ nhu cầu tiêu dùng và xây dựng vẫn rất tích cực.
Việc thoái vốn tại những doanh nghiệp này không chỉ mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn, mà còn tạo đà cho thị trường chứng khoán Việt Nam phục hồi mạnh mẽ. Dòng vốn ngoại được kỳ vọng sẽ quay trở lại mạnh hơn, nhờ chính sách mở rộng room ngoại và sự minh bạch ngày càng được cải thiện của các DNNN.
Các nút thắt chính và thách thức cần tháo gỡ
Mặc dù triển vọng khá tích cực, thực tế cho thấy có rất nhiều nút thắt đang cản trở quá trình thoái vốn. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc định giá tài sản và xử lý các vấn đề pháp lý liên quan đến đất đai. Điều này khiến quá trình cổ phần hóa, đấu giá công khai trở nên chậm trễ và khó khăn.
Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán thời gian gần đây chứng kiến sự giảm tốc, ảnh hưởng không nhỏ tới thanh khoản của cổ phiếu các DNNN. Việc thiếu vắng những nhà đầu tư chiến lược do tâm lý e ngại rủi ro cũng khiến cho mục tiêu thoái vốn trở nên thách thức hơn. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực đặc thù như “ngành phân bón” hay cổ phiếu cao su dù vẫn có nhu cầu tiêu dùng tốt nhưng gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của giá nguyên liệu biến động mạnh trên thị trường quốc tế.
Tác động tích cực đến thị trường chứng khoán và ngân sách
Dù còn nhiều trở ngại, kế hoạch thoái vốn nhà nước 2025 vẫn mang lại những tín hiệu rất tích cực cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Ước tính phần vốn nhà nước nắm giữ tại các doanh nghiệp trên sàn hiện chiếm khoảng 10% tổng vốn hóa thị trường. Việc bán ra phần vốn này không chỉ giúp tạo nguồn thu đáng kể cho ngân sách mà còn thu hút mạnh dòng tiền từ nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Mặt khác, việc thoái vốn cũng giúp giảm áp lực ngân sách, cải thiện tình trạng bội chi ngân sách và thúc đẩy sự minh bạch, hiệu quả trong quản trị của các doanh nghiệp. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các thương vụ M&A, tái cấu trúc doanh nghiệp theo hướng bền vững hơn.
Kỳ vọng lớn nhưng có thành hiện thực?
Không thể phủ nhận rằng kỳ vọng đối với kế hoạch thoái vốn năm 2025 là rất lớn. Thị trường chứng khoán được dự báo sẽ phục hồi, cùng với việc Chính phủ đang thúc đẩy các giải pháp nâng hạng thị trường, tạo ra động lực quan trọng hỗ trợ quá trình này. Định giá của các doanh nghiệp đang ở mức hấp dẫn cũng là yếu tố thu hút mạnh nhà đầu tư.
Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất vẫn là áp lực về thời gian và các thủ tục pháp lý liên quan. Nếu Chính phủ không có giải pháp tháo gỡ kịp thời, khả năng hoàn thành kế hoạch đúng tiến độ là không dễ dàng. Điều này có thể khiến mục tiêu bán vốn tại 131 doanh nghiệp chỉ dừng lại trên giấy, tác động tiêu cực tới niềm tin thị trường.
Chiến lược đầu tư trong bối cảnh thoái vốn
Nhà đầu tư cần có chiến lược rõ ràng để tận dụng tốt cơ hội này. Một trong những ưu tiên hàng đầu là theo sát lịch đấu giá công khai từ SCIC để nắm bắt cơ hội sớm nhất. Đặc biệt chú trọng những doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh, quản trị minh bạch, có room ngoại lớn và nền tảng kinh doanh bền vững.
Các ngành tiêu dùng thiết yếu như sữa, viễn thông, điện lực hay hạ tầng được dự báo sẽ thu hút sự quan tâm lớn nhất. Những ngành có liên quan trực tiếp đến nhu cầu thị trường, chẳng hạn như “cổ phiếu nhựa” và “cổ phiếu cao su”, cũng có tiềm năng tăng trưởng dài hạn ổn định nhờ sự phục hồi của kinh tế nội địa và quốc tế.
Kết luận
Thoái vốn nhà nước năm 2025 thực sự là một bước đi chiến lược quan trọng, hứa hẹn mang lại lợi ích kép cho cả thị trường và ngân sách quốc gia. Dù khó khăn, nhưng với quyết tâm từ phía Chính phủ và sự hợp tác từ các nhà đầu tư, mục tiêu thoái vốn hoàn toàn có thể đạt được. Nhà đầu tư cần tỉnh táo, lựa chọn kỹ càng để tận dụng tốt cơ hội này, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang có nhiều yếu tố thuận lợi hỗ trợ.
